Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Ostrołęce

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Ostrołęce IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSR Monika Jankowska
Protokolant:	sekr. sądowy Justyna Kojtek

po rozpoznaniu w dniu 08 czerwca 2016 r., w O.

na rozprawie

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko Szpitalowi (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

o odprawę pieniężną z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, o nagrodę jubileuszową

Orzeka:

1.  Zasądza od pozwanej: Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz powódki J. M. kwotę 4.560,00 zł (cztery tysiące pięćset sześćdziesiąt złotych) brutto - tytułem nagrody jubileuszowej za 30 - letni staż pracy, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 02 września 2015 roku do dnia zapłaty;

2.  W pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  Nakazuje pobrać od pozwanej: Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz Skarbu Państwa – Kasa Sądu Rejonowego w Ostrołęce kwotę 231,00 złotych tytułem części opłaty stosunkowej od pozwu, od której powódka była zwolniona z mocy ustawy;

4.  Zasądza od powódki J. M. na rzecz pozwanej: Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. kwotę 900,00 (dziewięćset) złotych, tytułem zwrotu części kosztów zastępstwa prawnego;

5.  Wyrokowi w punkcie 1-szym, w części – tj. co do kwoty 3.086,40 zł - należności głównej nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygnatura akt IV P 318/15

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym dnia 07 grudnia 2015 r. powódka J. M. wniosła o zasądzenie od pozwanego Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.: odprawy pieniężnej w kwocie 9.120,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 02 września 2015 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej nagrody jubileuszowej za 30 lat pracy w kwocie 4.560,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 02 września 2015 r. do dnia zapłaty oraz nieobciążanie powódki kosztami postępowania z uwagi na trudną sytuację materialną, wg dyspozycji art. 102 K.p.c..

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że była pracownikiem pozwanego od dnia 02 września 1985 r. do dnia 01 września 2015 r. Pismem z dnia 28 sierpnia 2015 r. powódka wystąpiła do Szpitala (...) Spółka z o.o. w P. z wnioskiem o wypłatę odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika oraz z wnioskiem o wypłatę nagrody jubileuszowej za 30 lat pracy. Szpital (...) Spółka z o.o. w P. poinformował powódkę, aby z ww. wnioskami wystąpiła do Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P., co powódka uczyniła. Szpital (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. pismem z dnia 16 września 2015 r. odmówił powódce wypłaty zarówno odprawy pieniężnej jak i nagrody jubileuszowej, bez uzasadnienia tej decyzji. Powódka podkreśliła, że pracodawca w dniu 13 maja 2015 r. wypowiedział jej dotychczasowe warunki pracy i płacy, proponując obniżenie wymiaru czasu pracy z pełnego na ½ etatu z wynagrodzeniem zasadniczym 978,56 zł brutto. W uzasadnieniu wypowiedzenia zmieniającego, pozwany wskazał przyczyny leżące wyłącznie po jego stronie, niedotyczące pracownika, jednocześnie powołał się na art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Powódka nie przyjęła proponowanych warunków pracy i płacy, gdyż prowadziły one do radykalnego obniżenia wynagrodzenia powódki i pogorszenia warunków życia, powódka podkreśliła, że odmowa przyjęcia warunków zaproponowanych przez pozwanego nie stanowiła współprzyczyny rozwiązania stosunku pracy i dlatego przysługuje jej odprawa pieniężna. Ponadto, zdaniem powódki, pozwana Spółka powinna wypłacić powódce nagrodę jubileuszową za 30 lat pracy, gdyż faktyczne rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło w dniu 01 września 2015 r. – zgodnie z poleceniem pracodawcy powódka świadczyła pracę na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy w ramach dyżuru nocnego z 31.08.2015 r. na 01.09.2015 r.

W odpowiedzi na pozew, pozwany – reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika (radcę prawnego), wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa prawnego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew, pozwany wskazał, że do rozwiązania stosunku pracy nie doszło z przyczyn niedotyczących pracownika, gdyż to powódka podjęła decyzję o rozwiązaniu stosunku pracy, a zatem powódce nie należy się odprawa pieniężna. W ocenie pozwanego, powódce nie przysługuje nagroda jubileuszowa za 30 lat pracy, gdyż nie legitymowała się ona 30 letnim stażem pracy, a mianowicie pracowała od 02 września 1985 r. do dnia 01 września 2015 r., a zatem nabycie prawa do nagrody jubileuszowej w przypadku powódki nastąpiłoby dopiero z dniem 02 września 2015 roku. Ponadto, powódka celowo doprowadziła do wydłużenia jej czasu pracy u pozwanego dokonując zamiany dyżurów, tj. zamiast pełnić dyżur nocny z 30.08.2015r. na 31.08.2015 r., pełniła dyżur z 31.08.2015 r. na 01.09.2015 r. Takie zachowanie powódki winno być oceniane w świetle art. 8 K.p., zgodnie z którym nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Zachowanie powódki nie powinno być uważane za wykonywanie prawa i nie może korzystać z ochrony.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Od dnia 02 września 1985 r. J. M. była zatrudniona w Szpitalu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P., na stanowisku pielęgniarki, w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

W dniu 24 kwietnia 2015 r., pomiędzy Szpitalem (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P., a R. G. została zawarta (w formie aktu notarialnego) Umowa Spółki - Szpital (...) - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P..

Od dnia 01 sierpnia 2015 r. do dnia 01 września 2015 r. J. M. była zatrudniona w Szpitalu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P..

Pismem z dnia 13 maja 2015 roku, które powódka otrzymała w dniu 26 maja 2015 roku, J. M. otrzymała pisemne oświadczenie pracodawcy - Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. o wypowiedzeniu umowy o pracę w zakresie wymiaru czasu pracy i płacy, z powodu konieczności reorganizacji przedsiębiorstwa oraz optymalnego wykorzystania posiadanych zasobów kadrowych, w którym zaproponowano jej nowe warunki pracy i płacy, tj. zmniejszenie wymiaru czasu pracy o połowę oraz stosownie do tego pomniejszone wynagrodzenie. J. M. została także pouczona o przysługującym jej prawie wniesienia odwołania od niniejszego wypowiedzenia w terminie 7 dni od jego doręczenia. W rzeczonym piśmie wskazano, że w razie odmowy przyjęcia przez J. M. zaproponowanych warunków umowy o pracę, umowa rozwiążę się z pływem okresu wypowiedzenia, tj. z dniem 31 sierpnia 2015 roku.

Oświadczeniem z dnia 08 lipca 2015 roku, J. M. odmówiła wobec pracodawcy przyjęcia nowych warunków umowy o pracę, ponieważ jak wskazała: „diametralnie zmieniają jej sytuację finansową”.

Pismem z dnia 03 sierpnia 2015 r., pozwany Szpital (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P., poinformował powódkę, że w dniu 24 kwietnia 2015 roku pomiędzy Szpitalem (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, a R. G. została zawarta Umowa Spółki - Szpital (...) - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.. W treści tego pisma wskazano, że powyższe dla pracowników ma następujące skutki: Szpital (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. stał się stroną istniejących stosunków pracy i zastąpił dotychczasowego pracodawcę - Szpital (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. w P., bez konieczności zawierania umów o pracę przez nowego pracodawcę - Szpital (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.. Pouczono jednocześnie powódkę, że w terminie 2 miesięcy może rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia, za 7-dniowym uprzedzeniem, a rozwiązanie umowy w takim przypadku spowoduje skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem przez pracodawcę.

Dowód: z akt osobowych powódki: świadectwo pracy z dnia 16.09.2015 r., pismo pozwanej Spółki z dnia 03 sierpnia 2015 roku, oświadczenie J. M. z dnia 08 lipca 2015 roku, oświadczenie pracodawcy z dnia 13 maja 2015 roku o wypowiedzeniu umowy o pracę w zakresie wymiaru czasu pracy i płacy , (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. z dnia 12.01.2016 r., k. 26 -28v.

Pismem z dnia 28 sierpnia 2015 r., skierowanym do Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. powódka wniosła o wypłatę odprawy pieniężnej na podstawie art. 8 w zw. z art. 10 ustawy z dnia 13 stycznia 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników oraz o wypłatę nagrody jubileuszowej za 30 lat pracy.

Dowód: pismo powódki z dnia 28.08.2015 r. k. 10

W tym samym dniu, tj. dniu 28 sierpnia 2015 r., analogiczne pismo z wnioskiem o wypłatę odprawy pieniężnej oraz nagrody jubileuszowej za 30 lat pracy J. M. skierowała do Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

Dowód: pismo powódki z dnia 28.08.2015 r. - k. 12.

Pismem z dnia 16.09.2015 r., Szpital (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P., poinformował powódkę, że nie przysługują jej żadne należności z tytułu odprawy pieniężnej oraz nagrody jubileuszowej za 30 lat pracy.

Dowód: okoliczności bezsporne, pismo pozwanego z dnia 16.09.2015 r., k. 13.

W grafiku pracy na miesiąc sierpień 2015 rok, J. M. była pierwotnie zaplanowana do dyżuru nocnego z 30 sierpnia 2015r. na 31 sierpnia 2015 r.. J. M. poprosiła jednak koleżankę z Oddziału, pielęgniarkę A. M. o zamianę dyżurów i na skutek jej zgody oraz na skutek zaakceptowania tej zamiany przez Oddziałową E. S., J. M. pełniła ostatecznie dyżur w nocy z 31 sierpnia 2015 r. na 01 września 2015 r. na Oddziale (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P..

Dowód: okoliczności bezsporne, zeznania świadka E. S., k. 41-41 v., zeznania powódki J. M. w charakterze strony – k. 112v., potwierdzone w trakcie zeznań w charakterze strony wyjaśnienia informacyjne powódki – k. 37-37v., zeznania prokurenta pozwanej Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. R. G. – k. 112v., potwierdzone w trakcie zeznań w charakterze strony wyjaśnienia informacyjne prokurenta pozwanej R. G. – k. 37v. – 38)

Pierwotnie pozwana Spółka wystawiła powódce świadectwo pracy, wskazujące, że stosunek pracy ustał w dniu 31 sierpnia 2015 roku. Na skutek wniosku powódki w zakresie sprostowania świadectwa pracy, pracodawca odnosząc się do niego pozytywnie sprostował świadectwo pracy J. M., jak tego żądała, uwzględniając jako okres zatrudnienia czas od dnia 02 września 1985 roku do dnia 01 września 2015 roku oraz wskazując, że stosunek pracy ustał w wyniku: rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę (art. 30 § 1 pkt 2 w zw. z art. 42 § 1 i art. 42 § 3 ustawy z dnia 26.06.1974 roku Kodeks Pracy oraz w zw. z art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku – o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jedn. z 2015 roku, poz. 1921)

Zgodnie z zaświadczeniem pozwanego pracodawcy, nagroda jubileuszowa za 30 letni staż pracy, przysługiwałaby J. M. w przypadku wykazania tego stażu pracy w wysokości 4.629,60 złotych ( dowód: k. 98 – zaświadczenie).

Sąd zważył, co następuje:

Żądanie powódki, w ocenie Sądu Rejonowego, zasługiwało na uwzględnienie jedynie częściowo, tj. w zakresie nagrody jubileuszowej za 30 lat pracy.

Aktualnie, u pozwanego pracodawcy, tj. w Szpitalu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. nie ma regulacji wewnętrznych dotyczących wypłaty nagród jubileuszowych. Powódka nie otrzymała wypowiedzenia zamieniającego w związku ze zmianą Regulaminu Wynagradzania, biorąc pod uwagę treść art. 72 ^{( 2 )}§ 5 K.p., zgodnie z którym do Regulaminu Wynagradzania stosuję się odpowiednio m.in. art. 241 ^{( 12 )}K.p.. Poprzedni pracodawca powódki: S.w P., następnie Szpital (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. miał opracowane w tym zakresie regulacje. Zgodnie z § 18 Regulaminu Wynagradzania S.w P. z kwietnia 2006 roku, pracownikowi przysługuje nagroda jubileuszowa za długoletnią pracę. Nagrodę jubileuszową po 30 latach pracy wypłaca się w wysokości 150% miesięcznego wynagrodzenia.

Powódka pracowała u pozwanego od dnia 02 września 1985 r. do dnia 01 września 2015 r., i taki stan faktyczny był między stronami bezsporny. Pozwana Spółka, odmawiając powódce prawa do nagrody jubileuszowej powołała się jednak na brzmienie art. 112 K.c., zgodnie z którym termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca. Tym samym, pozwana twierdziła, że powódka osiągnęłaby 30-letni staż pracy dopiero w dniu 02 września 2015 r., a nie 01 września 2015 r. Pozwana argumentowała, że celowe i nieodpowiedzialne zachowanie powódki z zamianą dyżurów, było w tym wypadku nieskuteczne wobec powyższego. Nadto, pozwana powoływała w niniejszej sprawie art. 8 K.p., zgodnie z którym nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Zachowanie powódki, zdaniem pozwanej, nie powinno być uważane za wykonywanie prawa i nie może korzystać z ochrony

W ocenie Sądu Rejonowego, pozwany błędnie przywołuje w niniejszej sprawie art. 112 K.c., który nie ma zastosowania do okresów, od których należy nabycie uprawnień pracowniczych, a więc również prawa do nagrody jubileuszowej. W prawie pracy ustanowione są odrębne od cywilnych reguły liczenia terminów (okresów) i nie ma podstaw, by sięgać do Kodeksu cywilnego, gdyż w myśl art. 300 K.p. stosujemy go do stosunków pracy tylko w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy.

„(…) Na gruncie prawa pracy zasady obliczania okresów pracy, warunkujących nabycie uprawnień pracowniczych, odbiegają od reguł prawa cywilnego. Pogląd utrwalony w piśmiennictwie potwierdza opinia SN, zgodnie z którą okres pracy powinien być ustalony przy uwzględnieniu potocznego sposobu liczenia terminów, a więc jego upływ następuje w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień, który nazwą lub datą odpowiada dniowi, w którym liczenie okresu rozpoczęto. Tak więc sposób liczenia terminów określonych w art. 112 K.c. nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych(…)” (vide: Kodeks Pracy – Komentarz pod redakcją prof. Muszalskiego, 7 wydanie, str. 724, wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009)

Sąd Najwyższy w dniu 21 maja 1991 r., w sprawie o Sygnaturze akt I PZP 16/91, podjął następującą uchwałę: Pracownik nabywa prawo do nagrody jubileuszowej w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień, który nazwą lub datą odpowiada dniowi, w którym pracownik podjął zatrudnienie.

Co więcej, nawet gdyby przyjąć, że sprawa obliczania okresu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej nie została uregulowana przepisami prawa pracy, to i tak należałoby wykluczyć sięganie do art. 112 K.c, gdyż z mocy art. 300 K.p. przepisy kodeksu pracy stosowane mają być „odpowiednio”. Tymczasem reguła zawarta w art. 112 K.c, prowadzi do wydłużenia wymaganego okresu pracy praktycznie o dwa dni (gdyż obowiązuje reguła, że upływ terminu następuje „z upływem dnia”), w porównaniu z praktyką potocznego liczenia terminów, która zgodna jest z potrzebami i założeniami społeczno-gospodarczymi prawa pracy oraz przesłankami konstrukcji terminów rozwiązywania stosunków pracy.

Pozwany twierdził, że powódka celowo doprowadziła do wydłużenia jej czasu pracy w nadziei na uzyskanie nagrody jubileuszowej, poprzez zamianę przewidzianego dla niej dyżuru z nocy 30 sierpnia 2015 r. ma 31 sierpnia 2015 r. na dyżur w nocy z 31 sierpnia 2015 r. na 01 września 2015 r.. Powódka wykorzystała przy tym fakt, iż oddziałowa E. S. – jej przełożona nie wiedziała o tym, że w dniu 31 sierpnia 2015 r. miało nastąpić rozwiązanie stosunku pracy powódki. Na rozprawie w dniu 09 maja 2016 r. świadek E. S. zeznała, że nie wiedziała, że jest to ostatni tydzień pracy powódki, która nie poinformowała jej, że umowa o pracę z nią zawarta zostanie rozwiązana z dniem 31 sierpnia 2015 r.. Z innych źródeł świadek – jak twierdziła - nie wiedziała o tym fakcie. Zdaniem pozwanego powódka nadużyła swojego prawa do zamiany dyżurów. Powódka argumentowała zaś, że oddziałowa powinna znać te okoliczności, a nadto podawała, że zamiana dyżurów z jej strony nie była powodowana chęcią wydłużenia okresu pracy, lecz koniecznością opieki nada chorą matką, która w dniu 26 sierpnia 2015 roku wyszła ze szpitala i wymagała stałej opieki poza szpitalnej. Powódka wskazywała, że gdyby oddziałowa nie wyraziła zgody na zamianę dyżurów, po prostu nie doszłoby do zamiany.

Sąd Rejonowy, niezależnie od pobudek kierujących powódką, ocenił zachowanie powódki w tym wypadku jako nieodpowiedzialne, nacechowane dużą lekkomyślnością. Nietrudno przecież wyobrazić sobie skutki tego zachowania w sytuacji, gdyby doszło np. do wypadku. Niemniej jednak, czemu pozwana nie zaprzecza, a przyznaje wprost - powódka faktycznie świadczyła pracę na rzecz pozwanej do dnia 01 września 2015 roku. Tym samym, w ocenie Sądu, powódka nie powinna ponosić odpowiedzialności, za brak należytego zapewnienia nadzoru nad procesem pracy w pozwanej Spółce. Należy bowiem założyć - bo pozwana skutecznie nie podważyła w tym względzie wersji powódki - że J. M. w tamtym okresie nie powodowała chęć wydłużenia stażu pracy, celem uzyskania nagrody jubileuszowej, a chęć zapewnienia opieki własnej matce. Powódka przedłożyła w niniejsze sprawie wypis ze szpitala dotyczący jej matki, z dnia 26 sierpnia 2015 roku. Może powódka w tamtym czasie, zwyczajnie nie działała racjonalnie, lecz emocjonalnie, ale miała przełożoną w osobie E. S., która jako pierwsza winna zapobiec całej sytuacji, nie wyrażając zgody na zamianę dyżuru, jako świadomy przełożony. Wystarczyła tu czujność i zapytanie powódki wprost, czy nie znajduje się w grupie osób, którym kończy się stosunek pracy. W tamtym okresie w pozwanej Spółce bardzo duży % pracowników dostał wypowiedzenia umów o pracę i w zasadzie były dwa terminy, w których pracownicy nie akceptujący zmian, kończyli stosunek pracy, a jednym z nich był 31 sierpnia 2015 roku. Tymczasem, E. S., tłumaczyła bezrefleksyjną zgodę na zamianę dyżurów tym, że na Oddziale była nową przełożoną i nie pytała o powód zamiany, bo weszła z zewnątrz i nie chciała robić trudności (k. 41v.). Zdumiewające jest to, że przełożona, która od strony pielęgniarskiej odpowiadała za organizację pracy i bezpieczeństwo na Oddziale, intensywniej martwiła się w owym czasie o stosunki koleżeńskie. Za organizację pracy na Oddziale odpowiadała przecież E. S., jako pielęgniarka Oddziałowa i Ordynator. Powódka, jako szeregowy pracownik Szpitala miała pełne prawo sądzić, że przełożona wie, zarówno o fakcie wypowiedzenia jej umowy o pracę, jak też o końcowym terminie stosunku pracy. Oczywistym jest, że gdyby był brak zgody przełożonej w tej sytuacji, nie doszłoby do zamiany dyżurów i nawet jeśli powódka miałaby „podstępne intencje” - czego nie udowodniono - to po prostu, nie mogłaby ich zrealizować. Pracownik nie może zostać obciążony skutkami niekompetencji pracodawcy i jego ewentualnymi niedostatkami w zakresie umiejętności prowadzenia działalności gospodarczej (vide wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 14 października 2015 r. III APa 15/15).

Przebieg pracy zawodowej wykonywanej przez powódkę na rzecz pozwanej spółki, czasokres jej zatrudnienia oraz zakres i charakter powierzonych jej obowiązków służbowych nie pozwala na negatywną ocenę zgłoszonego przez nią roszczenia o wypłatę nagrody jubileuszowej, rozważanego w aspekcie regulacji art. 8 K.p. Powódka świadczyła pracę nieprzerwanie ponad 30 lat, zajmowała stanowisko, zakładające z jednej strony odporność na trudne warunki pracy, pewną samodzielność i olbrzymią odpowiedzialność. Lektura akt osobowych powódki prowadzi do wniosku, iż jej praca nie wzbudzała zastrzeżeń, nie wszczynano procedur mających na celu wymierzenie jej jakiejkolwiek kary porządkowej, pracodawca nigdy nie zwracał jej uwag na piśmie, sygnalizujących jakieś uchybienia i nie domagał się od niej naprawienia szkody. Systematyczne podwyższanie uposażenia przemawia wręcz za tym, że powódka była cenionym pracownikiem z nienagannym przebiegiem pracy zawodowej. Eksponowane w niniejszym postępowaniu zastrzeżenia wobec pracy powódki, dotyczące nierzetelności w końcowym okresie zatrudnienia, nie zasługują na uwzględnienie, a ich wiarygodność budzi wątpliwości, bowiem nie zanegowano skutecznie argumentacji powódki w zakresie zamiany dyżuru i w żadnym razie nie wykazano ponad wszelką wątpliwość, czy prawdziwa jest w tym zakresie argumentacja podnoszona przez pozwaną. Należy raz jeszcze podkreślić, że to w gestii pracodawcy leży powinność sprawowania odpowiedniego nadzoru nad pracownikiem. Skutki tego zaniedbania nie mogą zostać przerzucone na pracownika, który nie ponosi odpowiedzialności za nieprawidłowości sprawowanego nadzoru pracowniczego. Poza tym, skutki działań powódki zostały przecież ujawnione i pracodawca miał czas na odpowiednią reakcję w postaci zmiany podstawy rozwiązania stosunku pracy. Pozwana Spółka nie podjęła w tym zakresie żadnych kroków zmierzających do modyfikacji trybu rozwiązania umowy o pracę – na niekorzyść powódki, co jest nielogiczne i nieracjonalne, zważywszy na wagę i charakter obecnie stawianych powódce zarzutów, które przecież zgodnie ze zdrowym rozsądkiem powinny doprowadzić do rozwiązania stosunku pracy z winy pracownika. Tymczasem, pozwana Spółka na wniosek powódki zmieniła jej w świadectwie pracy także tryb rozwiązania stosunku pracy wskazując, że stosunek pracy ustał w wyniku: rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę (art. 30 § 1 pkt 2 w zw. z art. 42 § 1 i art. 42 § 3 ustawy z dnia 26.06.1974 roku Kodeks Pracy oraz w zw. z art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku – o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tekst jedn. z 2015 roku, poz. 1921).

Należy więc stwierdzić, iż roszczenie o wypłatę nagrody jubileuszowej korzysta z ochrony prawnej i nie może zostać uznane za działanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego lub społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa w rozumieniu art. 8 K.p. Przy zarzucie nadużycia prawa podmiotowego ( art. 5 k.c. oraz art. 8 k.p. ) rozstrzygające znaczenie mają okoliczności konkretnego wypadku. W szczególności znaczenie ma zachowanie obydwu stron stosunku zobowiązaniowego. Stosowanie art. 5 k.c. , podobnie jak art. 8 k.p. , pozostaje zatem w nierozłącznym związku z całokształtem okoliczności konkretnej sprawy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2003 r., I PK 558/02, OSNP 2004 nr 16, poz. 283). W oderwaniu od tych konkretnych okoliczności nie można formułować ogólnych dyrektyw co do stosowania tego przepisu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1967 r., I PR 415/67, OSPiKA 1968 nr 10, poz. 210, z glosą Z. Ziembińskiego oraz uchwałę z dnia 17 stycznia 1974 r., III PZP 34/73, OSNCP 1975 nr 1, poz. 4; PiP 1978 nr 7, s. 161 z glosami S. Sołtysińskiego i Z. Ziembińskiego). Ocena, czy w konkretnym przypadku ma zastosowanie norma art. 5 k.p. , mieści się w granicach swobodnego (acz nie dowolnego) uznania sędziowskiego. Sfera ta w ramach postępowania kasacyjnego może zaś podlegać kontroli tylko w przypadku szczególnie rażącego i oczywistego naruszenia (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 09 lipca 1970 r., III PRN 39/70, OSNCP 1971 nr 3, poz. 53; PiP 1972 nr 10, s. 170, z glosą K. Piaseckiego; z dnia 15 września 1999 r., III CKN 339/98, OSNC 2000 nr 3, poz. 58; OSP 2000 nr 4, poz. 66, z glosą A. Szpunara; z dnia 4 lipca 2002 r., I CKN 837/00). Klauzule generalne z art. 5 K.c. i art. 8 K.p. umożliwiają uniknięcie sytuacji, w których stosowanie prawa doprowadziłoby do skutków niemożliwych do zaakceptowania z uwagi na cel regulacji lub normy moralne. W ocenie Sądu, można byłoby również rozważać, czy konsekwentne stanowisko pozwanej Spółki w zakresie rozwiązania stosunku pracy z powódką na dzień przed nabyciem przez nią uprawnień do nagrody jubileuszowej za 30 lat pracy nie stoi w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Naruszenie zasad współżycia społecznego doprowadziłoby wówczas do rażącego pokrzywdzenia powódki. Tymczasem na naruszenie zasad współżycia społecznego nie może powoływać się ta strona, która sama im uchybia.

W związku z powyższym, powódka J. M. nabyła prawo do nagrody jubileuszowej w dniu 01 września 2015 r. Zgodnie z zaświadczeniem pozwanego pracodawcy, nagroda jubileuszowa za 30 letni staż pracy J. M. to kwota 4.629,60 złotych (dowód: k. 98 – zaświadczenie). Powódka do zamknięcia rozprawy, podtrzymała żądanie zawarte w pozwie, nie rozszerzając go, dlatego też, Sąd zasądził na jej rzecz od pozwanej Spółki tytułem nagrody jubileuszowej za 30 letni staż pracy kwotę 4.560,00 złotych. Zgodnie z art. 321 § 1 K.p.c., Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie.

Sąd uznał również roszczenie powódki w zakresie ustawowych odsetek od kwoty roszczenia głównego, na podstawie art. 481 § 1 i 2 K.c., od daty wskazanej w pozwie, tj. od dnia 02 września 2015 roku. Sąd zasądził na rzecz powódki odsetki ustawowe od dnia następnego po dniu, w którym powódka nabyła uprawnienia do nagrody jubileuszowej, a jednocześnie od dnia następnego po dniu, w którym ustał stosunek pracy, bowiem ten trwał do dnia 01 września 2015 roku. W ocenie Sądu Rejonowego, dzień w którym dochodzi do ustania stosunku pracy winien być również dniem wypłaty wszelkich świadczeń z tytułu stosunku pracy, należnych pracownikowi. Ustanie zatrudnienia oznacza bowiem zerwanie dotychczasowej więzi prawnej między stronami stosunku pracy i zobowiązuje je do wzajemnego rozliczenia się z obowiązków wynikających z zakończonej pracy. W dniu ustania stosunku pracy stają się też wymagalne inne składniki wynagrodzenia - vide uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2010r., Sygnatura I PZP 4/10.

Dlatego w punkcie 1 wyroku Sąd zasądził od pozwanej: Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz powódki J. M. kwotę 4.560,00 zł brutto - tytułem nagrody jubileuszowej za 30 - letni staż pracy, wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 02 września 2015 roku do dnia zapłaty.

***

W pozostałym zakresie zaś powództwo zostało oddalone, tj. w zakresie dotyczącym zasądzenia odprawy pieniężnej.

Ustawa z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2015 r., poz. 192, j.t.), przewiduje prawo do odprawy pieniężnej, które nabywa pracownik, z którym pracodawca rozwiązał stosunek pracy w ramach grupowego zwolnienia, o którym mowa w art. 1 ustawy. Do zwolnień indywidualnych zastosowanie ma dyrektywa ust. 1 art. 10 cyt. ustawy, która wskazuje, że : przepisy art. 5 ust. 3-7 i art. 8 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1.

Prawo do odprawy jest głównie uwarunkowane jedną okolicznością - zwolnieniem pracownika z pracy z przyczyn go niedotyczących. Funkcją odprawy jest złagodzenie dla pracownika ekonomicznych i społecznych skutków utraty zatrudnienia. Patrząc z tego punktu widzenia, ma ona głównie cel socjalny (alimentacyjny).

Odnosząc się zatem do odprawy, do której prawo powódka wywodzi, jak wskazała w pkt 1 petitum pozwu, z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13.03.2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2015r., poz. 192 ze zm.) należy zauważyć, iż w przedmiotowej sprawie nie zostały wyczerpane przesłanki niniejszego przepisu. Zgodnie z powołanym przepisem pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna we wskazanych w niniejszym artykule wysokościach jeżeli wyłączną przyczyną rozwiązania stosunku pracy są przyczyny niedotyczące pracownika.

Pismem z dnia 13.05.2015 r. powódka otrzymała oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę w zakresie wymiaru czasu pracy i płacy, z powodu konieczności reorganizacji przedsiębiorstwa oraz optymalnego wykorzystania posiadanych zasobów kadrowych, w którym zaproponowano jej nowe warunki pracy i płacy, tj. zmniejszenie wymiaru czasu pracy o połowę oraz wynagrodzenie w wysokości 978,56 zł brutto, została także pouczona o przysługującym jej prawie wniesienia odwołania od niniejszego wypowiedzenia w terminie 7 dni od jego doręczenia. Powódka nie skorzystała z przysługującego jej praw odwołania.

W dniu 08.07.2015 r. powódka pismem skierowanym do pracodawcy, tj. Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. (poprzednika prawnego pozwanego) odmówiła przyjęcia nowych warunków umowy o pracę zawartych w oświadczeniu pracodawcy, ponieważ „diametralnie zmieniają jej sytuację finansową”, tym samym doszło do rozwiązania umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia, tj. z dniem 31.08.2015 r. To powódka zdecydowała o rozwiązaniu stosunku pracy, pozwany wypowiedział jej jedynie warunki pracy i płacy, lecz nie sam stosunek pracy.

Wobec powyższego, powódka, korzystając z prawa wynikającego ze złożonego przez Szpital (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wypowiedzenia zmieniającego, dnia 08.07.2015r. złożyła oświadczenie o odmowie przyjęcia nowych warunków pracy, co było równoznaczne z rozwiązaniem umowy z upływem okresu wypowiedzenia, tj. z dniem 31.08.2015r.

W przedmiotowej sytuacji nie doszło zatem do rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczacych pracownika bowiem to nie pracodawca zadecydował o rozwiązaniu stosunku pracy. Zakończenie pracy u pozwanego było dyskrecjonalną decyzją powódki. W tym miejscu należy zaznaczyć. iż wielu pracowników pomimo. iż dostali oni wypowiedzenia zmieniające od Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyraziło zgodę na zaproponowane im nowe warunki pracy i płacy. analogiczne do tych przedstawionych powódce.

Należy również zauważyć. iż zmiana warunków pracy poprzez zmniejszenie czasu pracy do ½ etatu. a tym samym warunków wynagrodzenia dotknęła wielu pracowników Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Na uwagę zasługuje również fakt. iż pracodawca dokonywał wypowiedzeń zmieniających w związku ze zmianami organizacyjnymi w celu ochrony istniejących stanowisk pracy. Wówczas bowiem sytuacja finansowa Szpitala była dramatyczna.

Jak wskazała pozwana, wielu pracowników pomimo, iż dostali wypowiedzenia zmieniające od Szpitala (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyraziło zgodę na zaproponowane im warunki pracy i płacy, analogiczne do tych przedstawionych powódce. Dlatego należy przyjąć, że można było oczekiwać, iż powódka również przyjmie zaoferowane jej nowe warunki pracy i płacy. Faktem jest, iż zmniejszenie zatrudnienia do ½ etatu pociągało za sobą proporcjonalną zmianę w wynagrodzeniu, ale to z kolei umożliwiało powódce znalezienie dodatkowej pracy. Niektórzy pracownicy pozwanej tak postąpili, a dziś stopniowo, wraz z poprawą kondycji finansowej pozwanej, polepsza się też status pracowników.

Mając na uwadze powyższe, nie można stwierdzić, aby w niniejszej sprawie wyłączna przyczyna rozwiązania stosunku pracy leżała po stronie pracodawcy. Zatem skoro odprawa pieniężna przysługuje pracownikowi, gdy stosunek pracy został rozwiązany z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy, a w niniejszej sprawie zaistniała współprzyczyna w postaci odmowy przyjęcia przez pozwaną nowych warunków pracy i płacy, to powódce nie należy się odprawa.

W dalszej kolejności należy przytoczyć art. 10 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym "przepisy art. 5 ust. 3-7 i art. 8 stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona wart. 1". W nawiązaniu do niniejszego artykułu należy podkreślić, iż Sąd Najwyższy w ugruntowanym już orzecznictwie co prawda przyjmuje, że art. 10 ust. 1 ww. ustawy ma zastosowanie także do rozwiązania stosunku pracy, w sytuacji, gdy rozwiązanie to następuje po dokonaniu wypowiedzenia zmieniającego, w rezultacie odmowy przyjęcia przez pracownika nowych warunków pracy lub płacy, jednakże pod pewnymi warunkami.

W wyroku z dnia 12 kwietnia 2012 r. (sygn. akt I PK 144/11) Sąd Najwyższy stwierdził, że jeżeli pracownikowi zaproponowano odpowiednią pracę, to odmowa jej przyjęcia może być w pewnym wypadku potraktowana jako współprzyczyna rozwiązania stosunku pracy. Będzie tak wtedy, gdy z uwagi na interes pracownika i zakładu pracy oraz rodzaj i charakter zaproponowanej pracy w zasadzie można oczekiwać, iż pracownik powinien przyjąć zaoferowane mu nowe warunki.

Odwołując się do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 06 stycznia 2009 r., Sygn. akt II PK 108/08, należy wskazać, iż fakt, że rozwiązanie stosunku pracy następuje w trybie wypowiedzenia zmieniającego, a nie w drodze wypowiedzenia definitywnego, ma znaczenie dla oceny, czy przyczyny z art. 1 ust. 1 ww. ustawy stanowią wyłączny powód uzasadniający rozwiązanie stosunku pracy. Jeżeli bowiem pracownikowi zaproponowano odpowiednią pracę, to odmowa jej przyjęcia może być w pewnym wypadku potraktowana jako współprzyczyna rozwiązania stosunku pracy. Będzie tak wtedy, gdy z uwagi na interes pracownika i zakładu pracy oraz rodzaj i charakter zaproponowanej pracy w zasadzie można oczekiwać, iż pracownik powinien przyjąć zaoferowane mu nowe warunk i. Z tego względu po odmowie ich przyjęcia, odprawa może być zasądzona tylko wyjątkowo, gdy nowe warunki proponowane w związku z wypowiedzeniem zmieniającym można uznać za zmierzające do rozwiązania stosunku pracy lub obiektywnie nie do przyjęcia.

Jeżeli pracownik odrzuca nowe warunki, które obiektywnie są do przyjęcia i nie mają charakteru propozycji pozornej, zmierzającej w istocie do zakończenia stosunku pracy, to oczywiście ma on prawo to uczynić. Jednakże w ocenie Sądu Najwyższego, nie ma jednak racjonalnego powodu, który usprawiedliwiałby wypłacanie w takiej sytuacji odprawy, o której mowa w art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. (wyrok SN z dnia 22.01.2015r., sygn. akt III PK 55/14).

Mając na względzie powyższe, jeśli pracownikowi, jak miało to miejsce w przedmiotowej sytuacji w odniesieniu do powódki, zaproponowano ½ etatu i odpowiednio ½ dotychczasowego wynagrodzenia to można przyjąć, iż warunki te były obiektywnie do zaakceptowania przez pracownika i nie zmierzały do rozwiązania stosunku pracy, co przesądza o braku zasadności przyznania odprawy pieniężnej.

Podkreślić należy, iż pracodawca nie zmierzał do rozwiązania stosunku pracy z powódką. Decydujące znaczenie w przedmiotowej sytuacji miała wola powódki, która mimo zaproponowania jej warunków pracy i płacy obiektywnych do przyjęcia zdecydowała się na rozwiązanie umowy o pracę.

Wobec powyższego, powództwo w zakresie żądanej odprawy, zostało oddalone (pkt 2 wyroku).

W pkt 3 wyroku orzeczono na podstawie z art. 113 ust. 1 w zw. z art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.) nakazując pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Ostrołęce kwotę 231,00 złotych, tytułem części opłaty stosunkowej od pozwu, od której powódka była zwolniona z mocy ustawy.

Sąd orzekł o kosztach na podstawie art. 100 K.p.c. (pkt 4), zasądzając od powódki na rzecz pozwanej koszty zastępstwa prawnego od tej części roszczenia, co do której powódka w swych żądaniach uległa, tj. co do odprawy pieniężnej w kwocie 9.120,00 złotych. Wysokość kosztów zastępstwa prawnego Sąd ustalił na podstawie § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2002 r., nr 163, poz. 1349 ze zm., t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 490). Zgodnie bowiem z § 21 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz.U.2015.1804), do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia (§ 23 – 01 stycznia 2016r.), stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

Sąd, na podstawie art. 477 ² § 1 K.p.c., nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności, w części, tj. co do kwoty 3.086,40 złotych.

SSR Monika Jankowska